10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 194

“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 194 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 194

Giriş bölümünde seyircinin dikkatini çekmek üzere önce nareke adı verilen bir düdüğün çalınmasıyla birlikte sahneye bir göstermelik yansıtılır. Göstermelik genellikle bir bitki, ev ya da manzara tasviridir. Sonra göstermelik kaldırılır ve sahneye müzik eşliğinde semai okuyarak Hacivat gelir. Daha sonra Hacivat perde gazelini okur ve Karagöz’ün sahneye gelmesini sağlayacak sözler söyler. Karagöz gelir, Hacivat’ın üzerine atılır, Hacivat kaçar.

Muhavere, Karagöz’le Hacivat’ın söyleştiği bölümdür. Bu söyleşme, asıl konuyla ilgili olmayıp daha çok, Hacivat’ın sözlerini Karagöz’ün yanlış anlaması üzerine kuruludur.

Fasıl, oyunun asıl konusunun icra edildiği bölümdür. Bu bölümde konunun akışına göre diğer kişiler de oyuna girer. Bu kişilerle Karagöz arasında güldürücü konuşmalar ve olaylar meydana gelir. Ara sıra Hacivat da bu konuşmalara ve olaylara katılır. Olaylar bir şekilde düğümlenir ve sonunda çözülür.

Bitiş bölümünde Karagöz ve Hacivat arasındaki konuşma Karagöz’ün Hacivat’a saldırmasıyla sonuçlanır. Bunun üzerine Hacivat “Yıktın perdeyi eyledin viran / Varayım sahibine haber vereyim he- man” diyerek perdeyi terk eder. Karagöz de “Her ne kadar sürç-i lisan ettikse affola” sözleriyle perdeden ayrılır. Kanlı Kavak adlı metinde Karagöz oyununun bütün karakteristik özellikleri görülmektedir.

Geleneksel Türk tiyatrosunda Şengül Çelebi ve Hayalî Memduh Bey tanınmış Karagözcülerdendir. Kanlı Nigar, Kâğıthane Sefası, Kanlı Kavak, Yalova Sefası, Kütahya Çeşmesi, Çivi Baskını, Kayık, Balıkçılar ve Bursalı Leyla ise ünlü Karagöz oyunlarındandır.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Kanlı Kavak metninde geçen “Ah bilâder, sen artık rezâleti avvûka çıkarıyorsun!” cümlesindeki altı çizili kelime grubunun anlamını metindeki bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahmininizin doğruluğunu kaynaklardan yararlanarak kontrol ediniz.

• Cevap:

– Tahminim: İyice artırmak, herkese duyurmak

– Sözlük anlamı: Bir dedikodunun herkesçe duyulması, yayılması

2. Gölge oyununun ortaya çıkmasında sözlü kültürün, toplumsal değişimlerin ve etkileşimlerin rolünü değerlendiriniz.

• Cevap: Gölge oyununun Çin’de ortaya çıktığı biliniyor. Şav Wong adlı bir Çinli, hükümdarın üzüntüsünü hafifletmek için sarayın bir odasına gerdiği beyaz bir perdenin arkasından, bir kadının perde üzerine düşen gölgesini ölen karısının hayali diye sunmasıyla ortaya çıktığı ifade ediliyor.

– Oyun daha sonraları Türkler arasında oynanmaya başlanmıştır. Karagöz oyunu sözlü kültüre dayanır, doğaçlama oynanır, yazılı bir metin yoktur. Toplum yapısı, günlük hayat, gelenek görenekler ve toplumda meydana gelen her türlü değişim oyunlara da yansımıştır.

3. Metnin temasını ve konusunu belirleyiniz.

• Cevap: Metnin teması “ağaçları korumak”tır. Konusu ise cinlerin bir çocuğu alıkoyması, sonrasında da Karagöz ve Hacivat’ı çarpması, Karagöz’ün ağacın dallarından kesmesi sonucu cezalandırılmasıdır.

4. Metinde olay akışını yönlendiren çatışmaları belirleyiniz.

• Cevap: Metinde cinlerle insanların mücadelesi, Karagöz’ün ağacın dalını kesmesi ve Arnavutların onu yakalayıp cezalandırmaları gibi çatışmalar vardır.

5. Güldürü unsurunun nelerden kaynaklandığını metinden örnekleyerek belirleyiniz.

• Cevap:

– Yanlış anlamalar:

HACİVAT — “Tuhfe-i Vehbî”?

KARAGÖZ — O ahbâbımdır, turşucu Vehbi.

• Ağız özellikleri: Koruyu çeseni bulduk, buraya cel mori!
• Arnavutların Karagöz’ü döverken saymayı karıştırıp sürekli başa dönmeleri:

I. ARNAVUT — Mori, bâştan! — Biiir! İçiii! Dööört! Seçiiiz! Dokuuuz! On biiir! On dokuuuz! Yetmiş altııı! Seçsen dokuuuz! Beş yuuuz!

II. ARNAVUT — Mori, yanıldık!

I. ARNAVUT — Mori, bâştan! — Biiir! Beeeş! Seçiiiz! On biiir! Yirmi beeeş!

KARAGÖZ — Ey! Beni dayakla öldürecekler! Bunlar hesap bilmiyorlar!

6. Metindeki açık ve örtük iletileri, metinle ilgili yorum ve değerlendirmelerinizi gerekçelendirerek ifade ediniz.

• Cevap:

Açık iletiler:

• Hacivat’ın vaktiyle okuyup yazsaydın demesi.
• Hacivat’ın Karagöz’ü cinli ağaçla ilgili, etrafında dolaşmasının tehlikeli olacağını söyleyerek uyarması.
• Karagöz’ün ağacı kestiği için cezalandırılması

Örtük iletiler:

• Ağaçlara zarar verilmemelidir.

10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 194 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.