11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Cem Yayınları Sayfa 84

“11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 84 Cem Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Cem Yayınları Sayfa 84

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Saf (Halis, Öz) şiir: Fransız şair Paul Valery’nin şiirde dili her şeyin üstünde tutan görüşü ve divan şiirinin biçimci yapısından etkilenen ortak zevk ve anlayıştır. Edebiyatımızda Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” makalesiyle başlayan anlayışta, önemli olan, iyi ve güzel şiir yazmaktır. Bu nedenle saf şiir anlayışıyla yazan şairler, özgün ve yaratıcı imgeler oluşturmuşlardır. Saf şiir anlayışında tek bir gaye vardır: Estetik zevk uyandırmak. Bu nedenle saf şiirde, şiir ve musiki iç içedir ve anlam, biçimin arka planında kalmaktadır. Saf şiirde bireysel ve düşsel temalar ağır bastığı için imge önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle saf şiir anlayışında yazılan şiirlerde sembolizm akımının etkisine rastlamak mümkündür.

Edebiyatımızda saf şiir anlayışının bazı temsilcileri şunlardır: Ahmet Haşim, Yahya Kemal Beyatlı, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dıranas, Ziya Osman Saba…

Ahmet Haşim; “O Belde” şiirinde hayal ettiği, yaşadığı yerden daha güzel ve ulaşılması mümkün olmayan bir yeri anlatmıştır. Şair, sevgilisiyle birlikte olacaktır. bu durum, bir anlamda yaşadığı ortamdan kaçıştır.

“O Belde” şiiri, “Elhân-ı Şitâ” şiiri gibi serbest müstezat nazım şekliyle yazılmıştır. Serbest müstezat, divan şiiri nazım şekli olan müstezatın bozulmasıyla elde edilmiş bir nazım şeklidir. Aruz ölçüsüyle yazılır ama çeşitli dize yapılarına sahiptir. Okuduğunuz “O Belde” şiiri aruzun “mefâilün/feilâtün/mefâilün/feilün (fa’lün)” kalıbıyla yazılmıştır. Kalıbın en uzun şeklinden en kısa şekli olan “feilün (fa’lün)”e kadar şiire uygulanarak çeşitli dize yapıları elde edilmiştir. Ahmet Haşim, “O Belde” şiirini diğer şiirlerinde olduğu gibi saf şiir anlayışı ile kaleme almıştır. Şiirin müzik (ahenk unsurları/ritim) ile olan ilişkisinden, kullanılan imgelerden şiirde saf şiir anlayışının yansımalarını görmek mümkündür.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz “O Belde” şiirinde anlamı verilen kelime ve kelime gruplarının dışında bilmediklerinizi metindeki bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi sözlükten kontrol ediniz.

• Cevap:

ufk-u şam:  Akşam ufku.

ilham: İnsana yaratım gücü veren esin.

2. Şiirin temasını belirleyiniz.

• Cevap: Kaçma duygusu ve yalnızlık.

3. Şiirde şaire özgü dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.

• Cevap:  Fecriati’nin temsilcilerinden olan Ahmet Haşim, sembolizmden etkilenmiş ve şiirlerinde genellikle akşam, şafak, gece, mehtap, yıldızlar, ormanlar gibi konulardan bahsetmiştir. Şair, mısraların uzunluk ve kısalıklarını da bir musiki aracı olarak kullanmıştır.

4. Şiirde ahengi sağlayan unsurları belirleyerek bunların şiire katkısını değerlendiriniz.

• Cevap: Şiirde ahenk kafiye, redif, dize ve ses tekrarları ile sağlanmıştır.

Kafiye ve Redifler:

• Uzak / Ve mai gölgeli bir beldeden cüda kalarak / Bu nefy-ü hicre müebbet bu yerde mahkûmuz. : Bu bölüm, şiirin ortalarında ve sonunda aynen iki kere tekrar edilmiştir.
• Ses tekrarları: Ahenk açısından birbirine benzer yapıdaki kelime ve kelime gruplarının tekrarı, ayrıca “d”, “n”, “z”, “r” seslerinin şiir boyunca kullanılması, şiiri musiki yönünü güçlendirmiştir.
• eğlensin / dilbersin: sin’ler rediftir.
• mesa / mersa : sa’lar tam kafiyedir.
• deniz/ değiliz: iz’ler tam kafiyedir.
• var / yar: ar’lar tam kafiyedir.
• arar / onlar: ar’lar tam kafiyedir.

5. Şiirin nazım şekli ile ilgili neler söyleyebilirsiniz? Açıklayınız.

• Cevap: Serbest Müstezattır. Bu nazım şeklinde, aruz ölçüsü kullanılmaktadır. Kafiye belli bir düzen içerisinde değildir. Serbest müstezat nazım biçiminde uzun ya da kısa dizeler düzenli ya da düzensiz bir şekilde yazılabilmektedir.

6. Şiirin şekil özelliklerinin içerikle ilişkisini belirleyerek sözlü olarak ifade ediniz.

• Cevap: Duygulanımlar bu şiirde serbest bir düzende aktarılır. Bu aktarımın yapılabilmesinin en kolay yolu ise serbest müstezat nazım şekli ile olur. Bu bakımdan şair anlatmak istediklerini en uygun yol olan bu şekille okura aktarır.

7. Aşağıda verilen dizelerde başvurulan imge ve edebî sanatları belirleyiniz. Bunların şiirdeki işlevlerini açıklayınız.

Denizlerden
Esen bu ince havâ saçlarınla eğlensin.
Bilsen
Melâl-i hasret ü gurbetle ufk-ı şâma bakan
Bu gözlerinle, bu hüznünle sen ne dilbersin!

Ne sen,
Ne ben,
Ne de hüsnünde toplanan bu mesâ
Ne de âlâm-ı fikre bir mersâ

Olan bu mâî deniz
Melâli anlamayan nesle âşinâ değiliz.
Sana yalnız bir ince tâze kadın
Bana yalnızca eski bir budala
Diyen bugünkü beşer
Bu sefîl iştihâ, bu kirli nazar,
Bulamaz sende bende bir ma’nâ,
Ne bu akşamda bir gam-ı nermîn
Ne de durgun denizde bu muğber
Lerze-i istitâr u istiğnâ

• Cevap:

Söz Sanatları:

Kişileştirme: “Esen bu ince havâ saçlarınla eğlensin” Hava insan gibi eğlenen bir canlı olarak anlatılmıştır.

Benzetme: “Bu nefy ü hicre müebbed bu yerde mahkûmuz.” bulunduğu yeri müebbet hapse mahkum olunan bir yere benzetmektedir.

11. Sınıf Cem Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 84 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.