“Okuma Çalışmaları bölümünde edindiğiniz bilgilerden yararlanarak mâni ve koşma yazma çalışması yapınız. Çalışmalarınızda metin türüne özgü yapı özelliklerini (nazım birimi, nazım biçimi), dil ve anlatım özelliklerini (ahenk unsurları, imge ve söz sanatları) dikkate alınız.” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
Okuma Çalışmaları bölümünde edindiğiniz bilgilerden yararlanarak mâni ve koşma yazma çalışması yapınız. Çalışmalarınızda metin türüne özgü yapı özelliklerini (nazım birimi, nazım biçimi), dil ve anlatım özelliklerini (ahenk unsurları, imge ve söz sanatları) dikkate alınız.
Soru: Okuma Çalışmaları bölümünde edindiğiniz bilgilerden yararlanarak mâni ve koşma yazma çalışması yapınız. Çalışmalarınızda metin türüne özgü yapı özelliklerini (nazım birimi, nazım biçimi), dil ve anlatım özelliklerini (ahenk unsurları, imge ve söz sanatları) dikkate alınız.
- Cevap: Sizler için Karacaoğlan’ın yazmış olduğu bir koşmayı inceledik. Bunu sınıfınızda paylaşabilirsiniz.
KOŞMA
Şu yuları dünyaya geldim geleli
Tas tas içtim ağuları sağ iken
Kahpe felek vermez benîm muradım
Viran oldum mor sümbüllü bağ iken
Aradılar bir tenhada buldular
Yaslandılar şivgalarım kırdılar
Yaz bahar ayında bir od verdiler
Yandım gittim ala karlı dağ iken
Farımaz da deli gönül farımaz
Akar gözlerimin yaşı kurumaz
Şimden geri benim hükmüm yürümez
Azil oldum güzellere bey iken
Karac’oğlan der ki bakın geline
Ömrümün yarısı gitti talana
Sual eylen bizden evvel gelene
Kim var imiş biz burada yoğiken
Metin İncelemesi:
Biçim Yönünden:
Nazım biçimi: Koşma.
Nazım birimi: dörtlük
Ölçüsü: 6+5 =11’li ve 4 + 4 + 3 = 11’li hece.
Türü: Lirik şiir.
Konusu: Ozan, yaşlılık günlerinde güzellerin kendisine eskiden olduğu gibi yüz vermediğini söylüyor, bundan yakınıyor, duyduğu üzüntüsünü anlatıyor
Tema: Aşk ve ondan doğan acı, kırılan umutlar, gençlik özlemi.
Kafiye şeması: abcb dddb/eeeb/fffb.
Kafiyeli olan “Sağ iken/bağ iken” sözcüklerindeki “iken” sözcükleri rediftir. “Sağ bağ” sözcüklerinde ise ortak kafiye sesi “AĞ” olup tam kafiyedir.
Dil özellikleri:
a) Dil sade, anlatım yalındır.
b) Halk diline yerleşmiş yabancı kökenli sözcüklere yer vermiştir: Kahpe, viran, tenha, hüküm, azil, sual, mor, sümbül, bağ, evvel.
c) Deyim niteliğinde mecazlı söyleyişlere yer vermiştir: Yalan dünya, tas tas ağu içmek, kahpe felek.
Deyimler-Söz Grupları:
Ağuları tas tas içmek: Çok acı ve çileli günler geçirmek, yüreği acılarla doldurmak.
Mor sümbüllü bağ iken viran olmak: Genç, neşeli ve alımlı iken yaşlanmak, çökmek, karamsarlık içinde gözden düşmek, değersiz bir varlık haline gelmek.
Ala karlı dağ iken yanıp gitmek: Genç, dinç ve sağlıklı iken gücü tükenmek.
Yalan dünya: Geçici, sonu olmayan dünya. Hükmü yürümek : Sözü geçmek.
Söz Sanatları:
Ozan, ilk dörtlükte, kendisini “mor sümbüllü bağ’a”, ikinci dörtlükte “ala karlı dağa” benzetmiştir. “Yaslandılar şıvgalarım kırdılar” dizesinde istiare yapılıyor. Şıvga sözcüğünden anlaşılacağı gibi, ozan, kendisini ağaca benzetiyor. Dizede kendisine benzetilen “ağaç” söylenmiyor, benzetilen “ben” ile kapalı istiare yapılıyor.
“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 116 Cevapları” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yap